فرآیند نگهداری و تعمیرات یکی از حیاتی‌ترین فرآیندهای هر سازمان است که وظیفه اصلی آن نگهداری و حفظ ماشین آلات در شرایط مطلوب یا بازگرداندن آن‌ها از شرایط نامطلوب به شرایط مطلوب است. خرابی ماشین آلات منجر به از دست رفتن زمان دسترسی تجهیزات و افزایش هزینه‌های سازمان می‌شود و لذا همواره بهبود عملکرد ماشین آلات و در نتیجه بهبود فرآیند نت مورد توجه متخصیص بوده است. متاسفانه سازمان‌های اندکی فرآیندهای نگهداری و تعمیرات خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. با توجه به اهمیت نگهداری و تعمیرات لازم است تا عملکرد این فرآیند اندازه‌گیری و جهت بهبود آن تصمیماتی اخذ شود. لذا شناسایی و محاسبه شاخص‌ های نگهداری و تعمیرات نقش مهمی را جهت نیل به این منظور ایفا می‌کنند.

شاخص‌ های نگهداری و تعمیرات

شاخص‌ های نگهداری و تعمیرات (شاخص های نت) یک ارزش قابل اندازه‌گیری هستند که نشان می‌دهند شرکت تا چه اندازه به شکل موثر به اهداف کسب و کار خود دست پیدا می‌کند. شاخص های نگهداری و تعمیرات نشانگرهایی هستند که به شما می‌گویند عملکرد شما در دستیابی به اهداف نگهداری و تعمیرات سازمان، مانند کاهش خرابی یا کاهش هزینه‌ها، چگونه است. آن‌ها معیارهای لازم برای تأسیسات شما هستند و مشخص می‌کنند که اکنون تیم شما کجاست، تا کجا باید بروید و برای رسیدن به آنجا چه کارهایی را باید انجام دهید. اگرچه هر سازمانی اهداف متفاوتی خواهند داشت، اما برخی از مهم‌ترین شاخص های ارزیابی عملکرد نت حول چند عنصر کلیدی قرار دارند:

1. بهره‌وری
2. هزینه
3. ایمنی و انطباق
4. عملکرد دارایی
5. خرابی
6. مدیریت سفارش کار
7. مدیریت موجودی

شاخص های نگهداری و تعمیرات به سه‌ دسته زير تقسيم مي‌گردند:

1. شاخص‌های نتيجه‌اي کليدي (Key Result Indicators(KRIs: به شما مي‌گويد كه عملکرد شما، در يک منظر خاص چگونه بوده‌است.
2. شاخص‌های عملکردی (Performance Indicators(PIs: به شما مي‌گويد كه چه کاري را بايستي به‌انجام رسانيد.
3. شاخص‌های کليدی عملکرد (Key Performance Indicators(KPIs: به شما مي‌گويد كه چه کارهايي را بايستي انجام داده تا كارايي سازمان را به‌ صورت چشم‌گيری افزايش دهيد.

در این بخش نیز باید به نسبت‌های مطلوب شاخص‌ها توجه شود، بدین صورت که 10% از کل شاخص‌های تعریف شده باید KRI، 80% PI و 10% از آن‌ها KPI باشد.

مزایای استفاده از شاخص‌ های نگهداری و تعمیرات

مزیت قابل توجه محاسبه شاخص های نت این است که درصورت عدم وجود استاندارد، سازمان را از نیاز به تغییر آگاه می‌کند. مزیت دیگر این است که کارگران تعمیر و نگهداری راهنمای شفافی در مورد استانداردهای مورد نیاز خود دارند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بدون اینکه عجله در انجام کار اشتباه کنند، کارهای خود را به خوبی انجام دهند. در عین حال، آن‌ها سطح عملکردی مطلوب خود را می‌دانند.

تشریح چند شاخص مهم نگهداری و تعمیرات:

با استفاده از این قبیل شاخص های کلیدی عملکرد نگهداری و تعمیرات و تبدیل داده‌های خام حاصل به اطلاعات قابل اقدام، سازمان‌ها می‌توانند درک کمی و کیفی بهتری از وضعیت و آینده کسب و کار خود بدست آورند.
در زیر به لیست مختصری از مهم‌ ترین شاخص‌ های ارزیابی عملکرد نت اشاره شده است:

• نسبت هزینه نگهداری و تعمیرات به ارزش جایگزینی تجهیزات
• نسبت هزینه نگهداری و تعمیرات به ازای واحد محصول تولیدی
• فرکانس خرابی یا میانگین زمان بین خرابی (MTBF)
• انجام کارهای مربوط به نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی شده در مدت زمان استاندارد
• اثربخشی کلی تجهیزات (OEE)
• درصد کارهای اضطراری